Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yeni Tereyağı ve Sadeyağ Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ, tereyağı ve sadeyağ üretiminin her aşamasını düzenleyerek tüketicileri korumayı ve haksız rekabeti önlemeyi amaçlıyor. Ürünlerin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, muhafazası, ambalajlanması, depolanması, taşınması ve pazarlanması için detaylı kurallar getirildi. Süt yağı, çeşnili tereyağı, yayık tereyağı gibi tüm ürünler bu düzenlemenin kapsamında yer alıyor. Süt ve yoğurt gibi hammaddelerin ilgili yönetmeliklere uygun olması şart koşuluyor. Ürünlerin kendine özgü tat, koku, görünüm ve yapıya sahip olması ve "peroksidaz testine" negatif reaksiyon vermesi gerekiyor. Üretimde, tipik tat ve aroma sağlamak için "starter kültür" kullanımı da tebliğde yer alıyor.

Tuz Oranı ve İçerik Kuralları

Tebliğ, tereyağında tuz oranını ağırlıkça en fazla %2 ile sınırlandırıyor. Tuz oranı, süt yağsız kuru madde miktarından ayrı değerlendirilecek. Tuzsuz tereyağı için en az %82 süt yağı, en fazla %2 yağsız süt kuru maddesi ve en fazla %16 su oranı belirlenirken, tuzlu tereyağı için ise en az %80 süt yağı, en fazla %2 yağsız süt kuru maddesi ve en fazla %16 su oranı belirlendi. Çeşnili tereyağında taklit ve tağşişe yol açabilecek çeşni maddeleri yasaklanırken, sadeyağa ve çeşni içermeyen tereyağına aroma verici eklenmesi de yasaklandı. Manda sütü ve yoğurt aromaları gibi süt ve süt ürünleri aroma vericileri de tebliğ kapsamında yasaklandı.

Etiketleme Kuralları ve Görsel Kısıtlamaları

Yeni tebliğ, tereyağı ürünlerinin etiketleme kurallarında önemli değişiklikler getiriyor. Gıda adı, etiketin temel görüş alanında belirtilmek zorunda. Tuz ilave edilmemiş tereyağında "tuz ilave edilmemiştir" ifadesi, tuzlu tereyağında ise tuz oranı ve "tuzlu" veya "tuz ilave edilmiştir" ifadesi belirtilmeli. Çeşnili tereyağında kullanılan çeşni maddesi ve miktarı da gıda adıyla birlikte temel görüş alanında yer almalı. Üretimde tek bir hayvan türünün sütü kullanılmışsa, tür adı etikette belirtilirken, farklı türlerin sütleri kullanılmışsa bu durum açıkça belirtilmelidir. Ancak inek, koyun, keçi ve manda gibi hayvanlara ait görsellerin kullanımı yasaktır. Tüketiciyi yanıltıcı ifade ve görseller kullanılması da kesinlikle yasaklanmıştır. Özellikle "yarım yağlı tereyağı" gibi yanıltıcı ifadelerin kullanımı tamamen engellenmiştir.

Yanıltıcı İfadelerin Önlenmesi

Tereyağı ve sadeyağ dışındaki yağların etiketinde, reklamında, tanıtımında ve sunumunda "tereyağı veya sadeyağ" algısı oluşturacak tüketiciyi yanıltıcı ifade ve görseller kullanılması kesinlikle yasaklanmıştır. Bu düzenlemeyle, tüketicilerin korunması ve haksız rekabetin önlenmesi hedeflenmektedir. Önceki mevzuatta yer alan "%.... süt yağı esaslı sürülebilir ürünler" gibi tanımlar da, tüketiciyi yanıltıcı bulundukları için tebliğden çıkarılmıştır. Tebliğ, tereyağının ülke için önemli bir geleneksel ürün olması ve günlük diyette yaygın tüketilmesi nedeniyle bu ürünün korunmasını amaçlamaktadır. Mevzuatta yapılan güncellemeler ile tereyağı sektörü daha şeffaf ve güvenilir bir hale getirilmiştir.